Verziltingsveld
Terug naar Onderzoek

Verziltingsproefveld SPNA Kollumerwaard

Laatst gewijzigd op 27 december 2023
Proefveld locatie Noordelijke akkerbouw
Start van het onderzoek 2020
Gewas Aardappelen, Granen, Uien
Thema Klimaatadaptatie, Verzilting

Met de veranderende klimaatomstandigheden is verzilting een steeds vooraanstaander aspect waar de agrariërs aan en nabij de kust rekening mee moeten houden. Maar wat gebeurt er nou precies met de bodem, het water en het gewas wanneer verzilting zijn intrede doet? Deze vraag staat centraal bij het onderzoek wat SPNA realiseert, als belangrijke (kennis-) basis voor verdere ontwikkeling van oplossingen en handvaten.

SPNA beschikt over een proefveld om in kaart te brengen wat er onder verziltende omstandigheden gebeurt.

Laatst gewijzigd op 27 december 2023
Proefveld locatieNoordelijke akkerbouw
Start van het onderzoek2020
GewasAardappelen, Granen, Uien
ThemaKlimaatadaptatie, Verzilting

Het project Salty Soil benadert dit vraagstuk vanuit een experimentele invalshoek; door middel van een proefveld waarin de opkomende kweldruk wordt gesimuleerd. Het proefveld wordt verdeeld in 4 percelen (met verschillende gewassen per perceel) die haaks op de ondergrondse druppelirrigatieslangen liggen. De helft van de percelen worden met zoutwater (ondergronds) geïrrigeerd en de andere helft met zoetwater. Omdat elk gewas dan een zoet én zout deel heeft, kan de invloed van verzilting op gewas en bodem goed bestudeerd worden. De gewassen welke onder goede landbouwpraktijk worden geteeld zijn wintertarwe, aardappel en zaaiui. 

Aanleg 2019
Aanleg 2019

De invloed van verzilting op zowel de bodem, het water als het gewas wordt geanalyseerd. Dit vraagt om een complementaire set van analysemethoden. Een combinatie van data uit real-live sensoren, bodem-monstering, gewas-beoordelingen, water-analyses zullen inzichten geven in de verschillen in het veld. De eerste teeltseizoenen zijn voornamelijk gericht op het onder de knie krijgen van het irrigatiesysteem en het wegwerken van de gebruikelijke ‘starthobbels’. Ook de verschillende analyse- en beoordelgsmethoden zullen door voortschreidend inzicht aangepast worden. Dit alls om inzicht te verkrijgen in wat er gebeurt onder invloed van de verzilting vanuit de ondergrond. Vervolgens zal het proefveld dienen als een belangrijke verzamel-plek van data van de thema's bodem, water en gewas; wat gebeurt er in verschillende seizoenen?, wat zijn de parameters die veranderen en in welke mate beïnvloeden deze elkaar? In 2021 was het eerste 'natte' veldseizoen waarin het druppelsysteem functioneel was. Echter een relatief natte zomer zorgde ervoor dat er geen verziltings op trad in het veld. In 2022 was dit wel het geval en zijn de eerste verschillen waargenomen. Meer over de verschillende onderzoeks-seizoenen en de resultaten zijn te vinden via de onderstaande downloads naar onderzoeksrapporten.

Bord verziltingsonderzoek

Geslaagde webinar 'Verzilting en Water efficiëntie' (14 maart 2024)

Op 14 maart 2024 stond het webinar 'Verzilting en water efficiëntie' plaats.  Tijdens dit webinar ging SPNA Agrorearch in op de stand van zaken van het verziltingsproefveld op hun locatie de Kollumerwaard. Tevens stond er via proefboerderij Rusthoeve (Zeeland) een presenattie klaar vanuit Delphy waarin resultaten van het 3-jarige onderzoek naar het gebruik van veschillende druppel-/beregenings-methoden in uien werd besproken.

Proefveld verzilting Kollumerwaard
Het proefveld van SPNA loopt sinds 2020, waarmee er middels ondergrondse druppelirrigatie de kweldruk wordt gesimuleerd. In 2021 was de zomer te nat voor een capiliare werking dusdanig dat het zout zich in het proefveld ging bewegen, in 2022 was er een lange aaneengesloten periode van opkomend zout water vanuit de ondergrondse slangen richting de gewassen, en in 2023 was deze periode van kortere duur. Resultaten op het gebied van de water, bodem en gewas werden besproken, waarbij er zich met name in de bodem-beoordelingen duidelijke verschillen beginnen af te tekenen tussen de zoete en zoute situatie. Qua gewas is er enkel in het gewas ui eenmalig een significant verschillende waarneming geweest, in de andere gewassen nog niet. In 2023 is er ook gebruik gemaakt van een drone voor waarnemingen (maandelijks een vlucht met een aantal veschillende indexen), waarbij er ook duidelijke verschillen zichtbaar werden tussen zoet en zout. Exacte intepretatie van de verschillen wordt nog nader bekeken in overleg met betrokken experts. Het onderzoek wordt mogelijk gemaakt door de BO Akkerbouw en het project Zoet op Zout.

Rusthoeve onderzoek uien water efficiëntie
Vanuit het Zeeuwse werd er door Delphy-onderzoeker Dominique Cammaert een toelichting verzorgd op het vergelijkend onderzoek in zaaiuien, waarin er wordt gekeken naar een water efficiëntie tussen verschillende druppel- en ook bovenover irrigatie methoden, met verschillende giften in veschillende seizoenen. Ook het druppel-irrigieren met een EC van 4 werd toegelicht en de ervaringen die daarmee zijn. Het onderzoek is onderdeel van het Uireka ondezoek, en wordt ook in 2024 voortgezet. 

Het was een geslaagde webinar met een 40-tal geïnteresseerde bezoekers en een aantal interessante vragen achteraf. Op aanvraag is de presentatie van deze avond beschikbaar.

Meer informatie over het onderzoek op de Rusthoeve?, ga naar www.proefboerderij-rusthoeve.nl of  https://uireka.nl/onderzoek/irrigatie/ . Achtergrond informatie van het SPNA proefveld is te vinden via de project-onderzoekspagina van het verziltingsproefveld (zie de link onderaan deze pagina.

Onderzoeksverslagen proefveld Kollumerwaard

Op SPNA locatie Kollumerwaard is een verziltingsproefveld gerealiseerd, waarin sinds 2020 jaalijks gestructureerd veel data worden verzameld van de thema's bodem, gewas en water.

In de downloadmodule rechts zijn de beschikbare onderzoeksverslagen beschikbaar.

Via de video's elders op deze pagina wordt er in het kort een mondelinge toelichting verzorgd van de inzet en opzet van het verzilingsproefveld.

Financiering en gerelateerde projecten

Dit project wordt mogelijk gemaakt door o.a. NSF-project SalFar (einde medio 2022), de BO Akkerbouw (2020-2023 en 2024-2025), Provincie Groningen en is verbonden met projecten als Boeren Meter Water en Spaarbodem (einde medio 2022 en 2023).

Klik hier voor meer informatie over het EU-project SalFar

Klik hier voor meer informatie voor het BO-project "Invloed verzilting op klei". En het project van 2024-2025 BO project 'Invloed verzilting op klei II"

Programma Zoet op Zout

Tevens is dit proefveld onderdeel van het programma Zoet op Zout (start 2021; loopt nog steeds). Met deze diverse projecten ontwikkelt SPNA zich tot een kenniscentrum verzilting voor boer en bedrijf in binnen- en buitenland.

Meer over het project Zoet op Zout is te lezen op de betreffende website: www.zoetopzout.nl

BO Akkerbouw
Zoet op Zout

Dit project in de media

Er zijn een aantal interessante video's beschikbaar van ons proefveld, of gerelateerde projecten. Via naastgevoegde video-wall zijn de betreffende video's te bekijken.

Documentaire 'Groene Golven' (klimaatadaptatie week, Groningen 2020, proefveld rond 9-11 minuten)

presentatie CIV Praktijkcluster Agro (november 2021, resultaten en opzet proefveld)

Deltafilm 2023

Bij het Deltacongres (november 2023, Waddencongres, Groningen) is er een presentatie geweest waarin ons proefveld een toelichting gaf op een aantal vragen richtin de toekomst met klimaatadapatie en verzilting. (ca. vanaf 5:00min is SPNA zichtbaar). Het betreft de Deltafilm van 2023. 

De film is te bekijken via: https://magazines.deltaprogramma.nl/deltanieuws/2023/004/deltafilm


Verziltingsproefveld 2021-2023 - Akkerwijzer artikel, april 2024

https://www.akkerwijzer.nl/artikel/969946-graan-wortelt-oppervlakkiger-bij-proef-zoute-kwel/?tid=TIDP5947376X25ECBCC5C87C4C73BA6E39E3DEA78E90YI5&utm_campaign=2024_TB_Nieuwsbrief_april&utm_medium=Email&utm_source=E-mail&utm_content=20240424_AK_TOPBODEM_NB

programma Zoet op Zout (bouwsteen zouttolerant bouwplan)

programma Zoet op Zout (overige bouwstenen)

Expeditie Waddenkust - klimaatbestendige landbouw

Een belangrijk thema in het gebiedsproces Lauersmeer ('Toekomstperspeciief Lauwersmeergebied') is verzilting. In een publicatie op klimaatadaptatiegroningen.nl wordt er toelichting gegeven op dit process en de plek van verzilting hierin. Via de bovenstaande vimeo-link de publicatie van december 2023. 


Meer info over dit process is te vinden via: https://klimaatadaptatiegroningen.nl/nieuws/het-lauwersmeergebied  of https://www.noorderzijlvest.nl/perspectief-voor-natuur-en-landbouw-in-lauwersmeergebied 

Op de hoogte blijven?, suggesties?, zoek contact met ons!

Verplicht veld
Verplicht veld
Verplicht veld
Optioneel veld

Gerelateerde projecten en onderzoek