Planty organic / Stikstof Telen

Een informatieve video over dit project, en het strooien van de maaimeststof vindt u via onderstaande link:

Opbrengsten in het proefveld:

Resultaten 2012-2020:
• Het lukt in de praktische uitvoering
• De opbrengsten zijn voldoende voor een biologische bedrijfsvoering, zie tabel hier onder.
• De stikstof efficiëntie is zeer hoog
• De uitspoeling van nitraat ligt ver onder de EU-norm voor grondwater
• Andere stikstofverliezen (denitrificatie, ammoniakuitstoot) zijn zeer laag
• Behoud bodemvruchtbaarheid, organische stof gehalte
• Overige winstpunten: biodiversiteit, geen externe afwenteling van kosten

Stikstofbinding op het bedrijf vormt de basis, gecombineerd met bodemontsluiting, biodiversiteit en gesloten kringlopen. In dit project worden de resterende vragen van het in 2017 afgesloten innovatieve project “Planty Organic” beantwoord en worden de systeemprestaties vergeleken met die van overig biologische teelt en gangbare teelt.

In het voorgaande project Planty Organic is gedurende zeven jaar (2012-2018) een biologisch akkerbouwsysteem ontwikkeld gemeten en geanalyseerd gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

• Volledig eigen stikstofvoorziening door stikstofbinding met klavers en luzerne als maaimeststof en in groenbemesters, en in hoofdgewas (veldboon).
• Geen enkele aanvoer van dierlijke mest of compost
• Voldoende stikstof om een goede opbrengst en voldoende kwaliteit van de te verkopen gewassen mogelijk te maken
• Een bouwplan naar draagkracht, zowel vanuit het oogpunt van het behoud van bodemkwaliteit als uit het oogpunt van de stikstofvoorziening
• Ten minste instandhouding van het bodem organische stof gehalte
• Tot op zekere hoogte een voor de regio representatief bouwplan; in ieder geval representatieve gewassen
• In de winter zo veel mogelijk begroeide percelen
• Afwisseling van maaivruchten met andere gewassen
  

Dit heeft geresulteerd in het volgende systeem: (zie rotatie-figuur rechts)

Een zesjarige vruchtwisseling, percelen van 0,8 hectare:
1,2,13 = luzerne klaver mengsel; 3 = pompoen; 4,9 = niet-vlinderbloemige groenbemester; 5/6 = mengteelt zomertarwe/veldboon; 7,9 = groenbemester mengsel met vlinderbloemigen; 8 = winterpeen; 10 = haver; 12 = pootaardappel
A, B, C = maaimeststof: in balen geconserveerde oogst van luzerne/klaver (gewas 1).

Dit project in de media

Dit project is ook in de media opgepakt, in de download module rechts zijn de publicaties zichtbaar.

Oorsprong van het project Planty Organic

De werkgroep BioWad heeft in het seizoen 2010-2011 nagedacht over hoe de biologische landbouw (op de Noordelijke kleischil) zich verder kan ontwikkelen richting een op alle fronten houdbare landbouw. De gesloten kringloop is hierbij een belangrijk uitgangspunt. In Nederland (en daarbuiten) is de sector nog teveel afhankelijk van biologische mest. Dit aspect ligt binnen de invloedssfeer van de bedrijven cq. de sector waardoor het zinvol is om na te denken over veranderingen. Onderzocht wordt of het nieuwe 100% plantaardige bedrijfssysteem zich tot een volwaardig alternatief kan ontwikkelen.

Binnen de werkgroep heeft zich een biologisch systeem uitgekristalliseerd welke geheel plantaardig is. Dit 100% plantaardige model betekent een forse wijziging van de mindset. Als grote voordeel voor de hele biologische sector wordt gezien dat de sectorale kringloop makkelijker gesloten kan worden als een deel van de akkerbouwbedrijven de kringloop intern gaat sluiten. Nu fosfaat steeds meer de beperkende factor wordt bij het bemesten biedt dit systeem de mogelijkheid om beter en efficiënter te sturen op stikstof en fosfaat. Het doel is om door o.m. praktijkonderzoek het plantaardige bedrijfssysteem tot een absoluut volwaardig alternatief te ontwikkelen. Veel aspecten van dit onderzoek zullen ook relevant zijn voor de biologische sector breed.

Op proefboerderij Kollumerwaard is een perceel van 5 hectare verdeeld in 6 deelpercelen, waarbij een bouwplan gehanteerd gaat worden van 1 op 6 teelt met de volgende gewassen; grasklaver, bloemkool, graan, peen, groenbemester en aardappel.

Project Groene Mest Groningen (2020-2024)

Het proefveld Planty Organic wordt voortgezet in het project Groene Mest Groningen (2020-2024).

Voor inhoudelijke vragen en opmerkingen: Geert-Jan van der Burgt, burgt@spna.nl

Inhoud en achtergrond van het project: 

• www.agrifirm.nl/groenemestgroningen 
• https://www.agrifirm.nl/cooperatie/projecten/groene-mest-groningen/ 
• https://fascinating.nl/projecten/groene-mest-groningen/

Resultaten van dit project:

• Een podcast met Geert-Jan van der Burgt, te luisteren via https://www.podbean.com/ew/pb-3is2v-17eb719  
• Kennis café 6 februari vormde de afsluiting van dit project
• Artikel afronding GroeneMest Project; https://www.agrifirm.nl/nieuws/groene-mest-vraagt-om-meerjarige-benadering/
  
• Het eindverslag van dit project is te vinden via de download module onder deze tekst.
• Meer resultaten zullen volgen, ook via de bovenstaande web-pagina's.
  

Het project Planty Organic is van oorsprong een project vanuit biologische telers-vereniging Biowad, en is door de loop der jaren door verschillende financiers mogelijk gemaakt. Waaronder het ELFPO van de Europese Unie, Provincie Friesland en BO Akkerbouw

Meer informatie over het project voor de BO Akkerbouw is te vinden op de website van de BO Akkerbouw; https://www.bo-akkerbouw.nl/kennis-en-innovatie/project-stikstof-telen.

Zero Input (2018-2020)

Het project ‘Zero input’ is een project in het kader van het programma KEI Kennis en Innovatie van de provincie Groningen. In dit programma kan een medewerker van een andere instelling of organisatie gedetacheerd worden binnen de eigen organisatie om daarmee meer kennis in huis te halen voor innovaties op het gebied van techniek, organisatie of markt.

Binnen deze regeling is Geert-Jan van der Burgt binnen SPNA aan de slag gegaan voor 12 uur per week. Hij brengt kennis en een uitgebreid netwerk in op het gebied van bodemvruchtbaarheid, organische stof en stikstofhuishouding. Hij werkt, naast wat zich verder nog aandient, aan vier onderwerpen: bodem organische stof (waaronder akkerbouw zonder externe bemesting: zero input); stikstofdynamiek, bodemleven en beworteling. Doel is om op deze onderwerpen kennis in te brengen in de organisatie en bij te dragen aan projectontwikkeling om deze kennis verder in te zetten.

Het project wordt gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en het Samenwerkingsverband Noord-Nederland.