Geschiedenis van de proefbedrijven

1913 -  Besluit om een proefboerderij te stichten

In 1913 besloot de Groninger Maatschappij van Landbouw en Nijverheid een proefboerderij te stichten, met als reden: de betrouwbaarheid onzer gesubsidieerde landbouwproefvelden te verhogen. In 1915 werd door deze organisatie een Fonds voor proefboerderijen gevormd. Het beheer van dit Fonds werd later toevertrouwd aan een in 1918 opgerichte Vereniging tot Exploitatie van Proefboerderijen in de klei- en zavelstreken van de provincie Groningen.

1926 -  Jacob Spijkensheerd (Nieuw Beerta) werd proefboerderij

Vereniging tot Exploitatie van Proefboerderijen in de klei- en zavelstreken van de provincie Groningen verwierf in 1926 het eigendom van de boerderij Jacob Sijpkensheerd te Nieuw Beerta, welk bedrijf als proefboerderij in gebruik werd genomen.

1949- Tammingaheerd (Hornhuizen) werd proefboerderij

Het duurde tot 1949 voordat ook voor het Hogeland een proefboerderij beschikbaar kwam in de vorm van de Tammingaheerd te Hornhuizen. Tal van instituten voor Landbouwkundig Onderzoek alsmede de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst kregen op deze proefboerderijen de gelegenheid om hun proefvelden aan te leggen. Naast belangrijke financiele steun van het Ministerie van Landbouw werd dankbaar gebruik gemaakt van bijdragen van het Provinciaal Bestuur van Groningen en van verschillende agrarische industrieÎn en andere instellingen.

1960 - Ebelsheerd (eerste)

In 1960 draagt Dr. E.H. Ebels zijn boerderij over aan de Stichting Voorbeeldbedrijf Oldambt. De Stichting geeft het bedrijf de naam Ebelsheerd. Een aantal jaren heeft de boerderij een funktie als gemengd voorbeeldbedrijf. De grond waarop de proefboerderij wordt gevestigd werd rond 1550 ingedijkt. Het is zeer zware kalkarme zeeklei met 45% lutum en een afslibbaarheid tussen de 45-78% en een kalkpercentage van tussen de 1-2%, en een organische stofgehalte van 5%.

1970 - Reorganistaie Landbouwkundig Onderzoek

De financiering van het doen van onderzoek met gelden vanuit het Ministerie van Landbouw heeft geduurd tot 1970. In dat jaar is door de Overheid een reorganisatie van het Landbouwkundig Onderzoek doorgevoerd. Wat het akkerbouw-praktijkonderzoek betreft, werden in ons land 9 regio's aangewezen waarbinnen het onderzoek werd toevertrouwd aan één of meer proefboerderijen. Deze proefboerderijen werkten nauw samen met het Proefstation voor de akkerbouw en de Groenteteelt in de Vollegrond te Lelystad (PAGV). Het Ministerie van Landbouw verleende o.a. een bijdrage in de exploitatiekosten op voorwaarde dat een even groot bedrag binnen de eigen provincie op tafel zou worden gelegd.

Eén van de 9 eerdergenoemde regio's is de regio Noord, omvattend het zeekleigebied van Groningen en Friesland. De beide proefboerderijen konden (zij het onder een ander regiem) hun werk voortzetten als regionaal onderzoekcentrum.

1970 - Ebelsheerd (Nieuw Beerta) en Feddemaheerd (Kloosterburen)

Voor een gemechaniseerde uitvoering van modern praktijkonderzoek waren de beide akkerbouwproefboerderijen eigenlijk te klein (Jacob Sijpkensheerd 22 ha en Tammingaheerd 38 ha). Daarom heeft het bestuur besloten beide bedrijven te vervangen door grotere bedrijven. Zo kon de Jacob Sijpkensheerd reeds in 1970 worden vervangen door de Ebelsheerd eveneens te Nieuw Beerta met een oppervlakte van 50 ha en in 1973 kon in Kloosterburen de Feddemaheerd van ± 80 ha in gebruik worden genomen.

In 1970, na de verkoop van de Jacob Sijpkensheerd te Nieuw-Beerta, die sinds 1928 als proefboerderij werd geëxploiteerd neemt de Ebelsheerd die taak over en heet vanaf die tijd proefboerderij Ebelsheerd. In 1972 is deze proefboerderij eigendom geworden van SPNA. 

1972 - Oprichting Stirchting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw

De oude Vereniging tot Exploitatie van Proefboerderijen in de klei- en zavelstreken van de provincie Groningen die uitsluitend gestoeld was op de Groninger Maatschappij van Landbouw werd in 1972 omgezet in de Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw (SPNA) waarin behalve de Groninger Maatschappij van Landbouw, ook deelgenomen werd door de Friese Maatschappij van Landbouw, de Groninger en de Friese Christelijke Boeren en Tuindersbond, de Kringen Groningen en Friesland van de Aartsdiocesane Boeren- en Tuindersbond en de Stichting Voorbeeldbedrijf Oldambt.

Meer over ons verleden is ook terug te lezen in het jubileumboekje ter ere van het 50-jarig bestaan van SPNA, zie hiervoor de pagina 'wie zijn wij' elders op deze site.

1991 - Kollumerwaard (Munnekezijl)

In 1991 werd de Feddemaheerd vervangen door de huidige Kollumerwaard. De proefboerderij Kollumerwaard is gebouwd op grond waar in 1969 werd begonnen met de inpoldering. De huidige bodem kenmerkt zich door een lutumgehalte van rond de 25%, met een gemiddelde afslibbaarheid van 30%, een kalkpercentage rond de 5% en een organische stofgehalte van 2%.

1996 - Ebelsheerd (de tweede)

In 1996 is geïnvesteerd in nieuwe bedrijfsgebouwen voor de locatie in Nieuw Beerta, wat het werken heeft vergemakkelijkt en meer mogelijkheden biedt voor het doen van onderzoek, ontvangst van grotere groepen, studieclubs en de opslag van producten.